Om slachtoffers van misdrijven zoals verkrachting en aanranding beter te beschermen is op 1 juli 2024 de Wet seksuele misdrijven in werking getreden. Deze wet introduceert verschillende nieuwe strafbepalingen. Zo is nu seks zonder instemming strafbaar. In de nieuwe wet worden ook meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag strafbaar gesteld, zoals seksuele intimidatie in het openbaar en het sturen van seksuele getinte berichten aan kinderen. Seks moet te allen tijde vrijwillig zijn. Is dit niet het geval, dan is het strafbaar. Dat is het uitgangspunt. Aan de hand hiervan is de Wet seksuele misdrijven vormgegeven.

Het is de bedoeling dat het Huis voor klokkenluiders (HvK) met de Wet bescherming klokkenluiders (Wbk) nieuwe toezichts- en sanctietaken en bijbehorende bevoegdheden krijgt, waaronder het opleggen van boetes aan bedrijven die zich niet houden aan de wet. Dit is geregeled in de artikelen 3a lid 3 onder e en 17i van de Wbk. Deze bepalingen zijn op dit moment (nog) niet in werking getreden. Dat betekent dat het HvK op dit moment nog geen sancties kan opleggen. Er is nu eerst onderzoek gedaan deze bevoegdheden door het bureau Pro Facto. Dat heeft recent geresulteerd in het adviesrapport van het Juridisch vooronderzoek naar enkele toezichts- en handhavingsbepalingen uit de Wet bescherming klokkenluiders.

In deze blog duiken we dieper in op het begrip VPI - Vertrouwenspersoon Integriteit. We bespreken de rol en verantwoordelijkheden van een VPI, zoals het verstrekken van advies bij integriteitsschendingen en het bevorderen van integriteit binnen organisaties. Daarnaast onderscheiden we de functie van een VPI van die van een VP en verkennen we de mogelijkheid van een VPI als meldloket, waarbij de anonimiteit van melders gewaarborgd wordt.

Integriteit is van cruciaal belang voor organisaties, maar effectieve communicatie over dit onderwerp is vaak uitdagend. Het Huis voor Klokkenluiders heeft een waardevolle brochure samengesteld met inzichten en tips voor het communiceren over integriteit binnen organisaties. In deze blog worden de acht tips kort uiteengezet.

Om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan en een veilige werkomgeving te waarborgen, is door Tweede Kamerlid Maatoug (GroenLinks) een initiatiefwetsvoorstel ingediend dat het aanstellen van een vertrouwenspersoon door bedrijven verplicht. Recent heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangenomen. In deze blog bespreken we uitgebreid de essentiële punten uit het wetsvoorstel.

De rol van vertrouwenspersoon kan gecombineerd worden met die van onafhankelijk meldloket. Volgens de Europese Klokkenluidersrichtlijn en de Wet bescherming klokkenluiders moeten werkgevers een onpartijdige persoon aanstellen om meldingen van misstanden op te volgen. Werkgevers doen er goed aan om voor het melden van misstanden een Vertrouwenspersoon Integriteit aan te stellen. Deze heeft specifieke kennis van integriteitsissues en het traject bij het melden van misstanden.

Op zaterdag 18 februari 2023 is een deel van de Wet bescherming klokkenluiders in werking getreden. Werkgevers in de publieke sector dienden al op 17 december 2021 te voldoen aan de Klokkenluidersrichtlijn. Ten aanzien van de private sector geldt dat organisaties met 250 of meer werknemers en organisaties die werkzaamheden verrichten op het gebied van financiële diensten, vervoer & milieu moe(s)ten voldoen per 18 februari 2023. Organisaties met 50-249 werknemers hebben tot uiterlijk 17 december 2023.

Bij- en nascholing is van vitaal belang voor vertrouwenspersonen, omdat het hen in staat stelt om relevant te blijven, hun vaardigheden te verfijnen en zich aan te passen aan veranderende behoeften en contexten. Het versterkt hun empathie, conflictbemiddelingsvaardigheden en ethische normen, en draagt bij aan het creëren van veilige, ondersteunende en inclusieve omgevingen. Als hoeders van emotioneel welzijn en vertrouwen, verdienen vertrouwenspersonen niets minder dan de best mogelijke nascholing om hun essentiële rol effectief te vervullen.