Voor veel organisaties is het een groot dilemma: hoe gaan we om met seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer? Hoe maken we onze organisatie sociaal veilig? Met de op 11 april gelanceerde online tool voor cultuurverandering op de werkvloer biedt Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer een laagdrempelig middel om daarmee aan de slag te gaan: “Dat organisaties er iets mee moeten is inmiddels wel duidelijk, maar het is soms best lastig waar je moet beginnen, zeker als je een kleine organisatie bent. Er zit ook veel spanning op dit onderwerp. Doe ik wel het goede? Met deze tool willen we juist ook het mkb helpen om van start te gaan met een cultuurverandering. Want niets doen is geen optie, zeker niet met deze tool.” Vanaf 11 april is de tool te zien op www.handreikingcultuurverandering.nl

Stel je voor: je komt elke dag op je werk, doet je best, maar tóch loop je met een knoop in je maag. Niet door je taken, maar door dat ene subtiele grapje dat telkens terugkomt. De blik van een collega. De opmerkingen die je klein maken. Of het gevoel dat je anders behandeld wordt, zonder dat iemand het uitspreekt.

Voor bijna één op de vier medewerkers in Nederland is dit geen voorstelling, maar de dagelijkse realiteit. Uit de nieuwste benchmark van Highberg blijkt dat 17% van de werknemers ongewenst gedrag ervaart – en als je ook de mensen meetelt die zeggen “ik wil of kan het niet zeggen”, loopt dat percentage op tot wel 24%​. Dat is bijna een kwart van alle werkenden.

Wat nog zorgwekkender is? Slechts 10% van hen klopt aan bij de vertrouwenspersoon​. Terwijl juist die rol bedoeld is om een veilige plek te bieden. Wat zegt dat over hoe deze rol wordt gezien – en belangrijker nog: wat kunnen we doen om dat te veranderen?

In deze blog nemen we je mee in de feiten, de pijnpunten én de kansen. Want als we echt werk willen maken van een veilige werkcultuur, dan moeten we meer doen dan signaleren. We moeten versterken.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG) blijft een urgent maatschappelijk vraagstuk in Nederland. De recent gepubliceerde Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag 2024 van het CBS brengt de omvang en impact van dit probleem opnieuw scherp in beeld. Volgens dit rapport is in het afgelopen jaar 12% van de bevolking van 16 jaar of ouder slachtoffer geweest van een of meerdere vormen van SGG. Dit cijfer onderstreept niet alleen de noodzaak van een blijvende focus op dit thema, maar benadrukt ook de verantwoordelijkheid van organisaties om een veilige omgeving te waarborgen. Deze blog geeft een overzicht van de belangrijkste inzichten uit het rapport en vertaalt deze naar praktische handvatten voor vertrouwenspersonen, leidinggevenden en werkgevers.

In elke organisatie spelen mensen een cruciale rol. Een veilige werkomgeving waar iedereen zich gehoord en gerespecteerd voelt, is dan ook essentieel. Maar wat als je je niet veilig voelt op je werk, of je ervaart grensoverschrijdend gedrag? Hier komt de vertrouwenspersoon in beeld. Maar wat doet een vertrouwenspersoon precies, en hoe kan deze jou helpen? In deze blog beantwoorden we de 7 meest gestelde vragen over de vertrouwenspersoon.

Stress op de werkvloer is een steeds vaker voorkomend probleem. Veel medewerkers ervaren druk, of het nu komt door deadlines, werkdruk, conflicten met collega's of onzekerheid over hun rol. Het is belangrijk om stress vroegtijdig te herkennen en aan te pakken om uitval te voorkomen en de werktevredenheid hoog te houden. Hier kan de vertrouwenspersoon een cruciale rol spelen. Maar hoe precies? In deze blog bespreken we wat werkgerelateerde stress is, hoe je het herkent en welke rol de vertrouwenspersoon speelt in het omgaan met stress op de werkvloer.

Vertrouwen is de basis van het werk van elke vertrouwenspersoon. Zonder vertrouwen zullen medewerkers zich minder snel uitspreken over hun zorgen of problemen. Maar hoe bouw je dat vertrouwen op, vooral in een omgeving waar mogelijk sprake is van wantrouwen of angst? In deze blog delen we vijf belangrijke stappen om vertrouwen op te bouwen als vertrouwenspersoon.

Hoewel er op dit moment geen wettelijke verplichting is voor organisaties om een vertrouwenspersoon aan te stellen, wordt het belang hiervan wel erkend in nationale en internationale wet- en regelgeving. De rol van de vertrouwenspersoon wordt hierin regelmatig benoemd met betrekking tot ongewenste omgangsvormen en sociale veiligheid. Om het belang van een vertrouwenspersoon goed te begrijpen, is het belangrijk om te weten wat deze precies doet. In dit blog geven we daarom een kort overzicht van de taken en verantwoordelijkheden van een vertrouwenspersoon

Dit artikel bespreekt de aanpak van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en pleit voor een multidisciplinaire benadering die juridische en psychologische inzichten combineert. De auteurs betogen dat de huidige juridische focus op het sanctioneren van individuele gevallen via het ontslagrecht niet altijd leidt tot een sociaal veilige werkomgeving.

In veel organisaties wordt de vertrouwenspersoon vaak gezien als een toevluchtsoord voor medewerkers die te maken hebben met ongewenst gedrag. Hoewel het absoluut waar is dat de vertrouwenspersoon een luisterend oor biedt en ondersteuning verleent aan slachtoffers, is dit slechts een deel van hun functie. Een effectieve vertrouwenspersoon is namelijk ook een proactieve kracht binnen de organisatie. Zij kunnen een cruciale rol spelen in het voorkomen van ongewenst gedrag door het bieden van (on)gevraagd advies, het meedenken over beleid en het verzorgen van voorlichtingen en trainingen.

Om slachtoffers van misdrijven zoals verkrachting en aanranding beter te beschermen is op 1 juli 2024 de Wet seksuele misdrijven in werking getreden. Deze wet introduceert verschillende nieuwe strafbepalingen. Zo is nu seks zonder instemming strafbaar. In de nieuwe wet worden ook meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag strafbaar gesteld, zoals seksuele intimidatie in het openbaar en het sturen van seksuele getinte berichten aan kinderen. Seks moet te allen tijde vrijwillig zijn. Is dit niet het geval, dan is het strafbaar. Dat is het uitgangspunt. Aan de hand hiervan is de Wet seksuele misdrijven vormgegeven.

Meldingen die de vertrouwenspersoon bereiken zijn niet altijd beperkt tot ongewenste omgangsvormen. Deze kunnen ook gaan over misstanden, ook wel klokkenluidersmeldingen genoemd. Tegen de achtergrond van meldingen over integriteit speelt een recent in werking getreden wet, de Wet bescherming klokkenluiders (Wbk). De werkgevers waar deze nieuwe wet op van toepassing is moeten onder andere een onafhankelijke functionaris (meldloket of meldkanaal) aanstellen waar misstanden bij gemeld kunnen worden.

Als vertrouwenspersoon kan je verschillende “petten” op hebben binnen een organisatie. Je hebt de pet van “gebruikelijk” vertrouwenspersoon, de VPO (vertrouwenspersoon ongewenst gedrag). Daarnaast bestaat er de VPI (vertrouwenspersoon integriteit). Deze twee rollen vallen ook met elkaar te combineren. Maar een vertrouwenspersoon kan ook fungeren als meldloket in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders. Er valt veel te zeggen over de vraag of dit ook daadwerkelijk wenselijk is, maar theoretisch is het mogelijk. Ook komen wij in de praktijk al vertrouwenspersonen tegen die ook daadwerkelijk zijn aangesteld als meldloket.

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond en jongeren ervaren van alle onderzochte groepen het vaakst discriminatie in hun contact met banken en betaalinstellingen. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Financiën. Uit het onderzoek volgt dat 1 op de 10 mensen discriminatie ervaart in hun contact met banken en betaalinstellingen. Overmatige controle door banken en betaalinstellingen is de meest genoemde gedraging. Ook is het vaak onduidelijk waarom zij vragen van banken en betaalinstellingen moeten beantwoorden of bepaalde informatie moeten aanleveren. Minister Van Weyenberg heeft dit rapport vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd en spreekt vandaag met vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap.

In deze blog duiken we dieper in op het begrip VPI - Vertrouwenspersoon Integriteit. We bespreken de rol en verantwoordelijkheden van een VPI, zoals het verstrekken van advies bij integriteitsschendingen en het bevorderen van integriteit binnen organisaties. Daarnaast onderscheiden we de functie van een VPI van die van een VP en verkennen we de mogelijkheid van een VPI als meldloket, waarbij de anonimiteit van melders gewaarborgd wordt.